فردای اقتصاد: قرار است کشورهای تولیدکننده نفت عضو گروه اوپک پلاس روز چهارشنبه هفته جاری به طور مجازی با هم دیدار کنند. این دیدار در حالی انجام می‌شود که قیمت نفت در سطوح بیش از ۱۰۰ دلار قرار گرفته و اخیرا برای متقاعد کردن عربستان برای افزایش تولید و کاهش قیمت نفت بایدن به این کشور سفری کرده بود. بنابراین نشست پیش رو اولین نشستی است که عربستان می‌تواند درخواست بایدن و دیگر کشورهای مصرف‌کننده نفت را با دیگر اعضای اپک پلاس درمیان بگذارد. با این حال به نظر می‌رسد بعید است که در اوپک پلاس تصمیمی در راستای رضایت بایدن گرفته شود، به خصوص اینکه روسیه به عنوان یکی از مهمترین مهره‌های این گروه به چند دلیل هیچ تمایلی به کاهش قیمت نفت ندارد. از این رو است که بلومبرگ در یادداشتی به قلم جولیان لی، تحلیلگر بازار نفت عنوان کرده است که «پوتین مانع تلاش اوپک پلاس برای کاهش قیمت نفت می‌شود».
درخواست غرب از اوپک برای افزایش تولید
در هفته‌های اخیر بایدن به عربستان سفر و با محمد بن‌سلمان، ولعیهد سعودی‌ها دیدار کرد، گفته می‌شد یکی از مهمتری اهداف این سفر متقاعد کردن ولیعهد سعودی‌ها برای افزایش عرضه و کمک به بازار نفت است. در اوایل آمدن بایدن به کاخ سفید او به دلیل مسائلی چون قتل جمال خاشقچی و جنگ یمن بن‌سلمان را مورد شماتت قرار داده بود اما رشد شدید قیمت نفت در ماه‌های اخیر آمریکا را وادار کرد بار دیگر به سوی این متحد سنتی خود بازگردد. البته آمریکا تنها کشوری نیست که خواهان افزایش تولید عربستان شده است. هفته پیش هم بن سلمان به فرانسه سفر کرده بود و مکرون، رئیس جمهور این کشور در خواست مشابهی را مطرح کرد.
با این حال به نظر می‌رسد این درخواست‌ها نتیجه‌ای در برنداشته باشد.
اوپک توان افزایش تولید دارد؟
اول اینکه به نظر می‌رسد اوپک‌پلاس توان چندانی برای افزایش تولید نداشته باشد. آنطور که اوپک پلاس برنامه ریزی کرده است در ماه جاری سطح تولید این گروه باید به میزان تولید در آوریل ۲۰۲۰ و پیش از توافق برای کاهش تولید برسد. با این حال اوپک پلاس راه درازی برای رسیدن به این سطح هدفگذاری شده دارد. آنطور که بلومبرگ گزارش می‌دهد تولید نفت این گروه در ماه مه حدود ۲.۷ میلیون بشکه کمتر از آنچه بوده که این گروه هدفگذاری کرده بود.
بنابراین حتی اگر این گروه تصمیمی برای افزایش تولید اتخاذ کند، تنها به افزایش فاصله میزان حقیقی تولید و مقدار هدفگذاری شده منجر خواهد شد. واقعیت این است که بر اساس آمار اعلامی از سوی دولت‌ها در حال حاضر تنها عربستان و امارات ظرفیت برای افزایش تولید دارند که البته تردیدهای بسیاری در خصوص توان تولید این دو کشور هم مطرح می‌شود. افزایش شکاف بین تولید هدف و تولید واقعی اعتبار اوپک پلاس را که ادعای هماهنگی برای تثبیت بازار را دارد، تضعیف می‌کند.
آنطور که جولیان لی، تحلیلگر بازار نفت در یادداشت خود در این خصوص در بلومبرگ می‌نویسد راهکار دیگر می‌تواند این باشد که به جای افزایش سقف تولید، تصمیم گرفته شود کشورهایی که توان افزایش تولید دارند ظرفیت خالی کشورهایی که کمتر از سهمیه خود نفت تولید می‌کنند، را پر کنند. البته که چندان نمی‌توان به اتخاذ چنین تصمیمی امیدوار بود، چراکه سهمیه تولید برای کشورهای عضو بسیار مهم است و در تاریخ اوپک هم چندان سابقه نداشته که کشورها سهمیه خود را به کشورهایی که توان تولید بیشتری دارند، بدهند. بنابراین دور از انتظار نیست که چنین پیشنهادی با مخالفت دیگر کشورها مواجه شود.
پوتین مخالف افزایش تولید اوپک
اما همه چیز به اوپک پلاس منتهی نمی‌شود، چراکه نزدیک به نیمی از کسری تولید اوپک پلاس از سوی روسیه رخ داده است. پس از حمله مسکو به اوکراین در ماه فوریه، برخی از واردکنندگان اروپایی نفت خام و محصولات پالایش شده این کشور از خرید از روسیه صرف نظر کردند. روسیه تلاش کرده که با عرضه بیش تر نفت به چین و هند جای خالی کشورهای اروپایی را پر کند با این حال جای خالی اروپا به طور کامل پر نشده است.
بنابراین می‌تواند درخواست افزایش تولید تنها در اوپک مطرح شود. اوپک به عنوان سازمانی با چندین دهه سابقه، همواره خود را در برابر بازار نفت متعهد نشان داده است. در حال حاضر کارشناسان این سازمان نیز اعلام می‌کنند بازار روزانه به ۳۰.۵ میلیون بشکه نفت اوپک نیاز دارد. این در حالی است که ماه پیش این سازمان ۱.۷۵ میلیون بشکه کمتر از این مقدار نفت تولید کرده. از این رو به نظر می‌رسد در شرایط عادی باید درخواست افزایش تولید در این سازمان مطرح شود.
اما در چنین شرایطی اوپک احتمالا با مانع روسیه مواجه خواهد شد. این کشور برای جلب مشتریان در ماه‌های اخیر قیمت نفت خود را به شدت کاهش داده و حتی به سطح ۳۵ دلار کمتر از قیمت نفت شاخص برنت رسانده بود. در حال حاضر هم گفته می‌شود نفت اورال روسیه ۲۵ دلار ارزان‌تر از برنت به فروش می‌رسد. از این رو کاهش قیمت نفت بر خلاف منافع روسیه است که بعد از حمله به اوکراین با هزینه‌های بالایی مواجه است. از سوی دیگر افزایش قیمت نفت به معنای ضربه خوردن آمریکا و اروپا یعنی دشمنان کنونی پوتین است. از این رو روسیه هم به دلایل سیاسی و هم به دلایل اقتصادی مخالف هر اقدامی است که به کاهش قیمت نفت منجر شود.
اوپک برای پیوستن روسیه و تشکیل اوپک پلاس تلاش زیادی کرده و حالا هم به راحتی حاضر نخواهد شد دست به اقدامی بزند که اتحاد این گروه را در معرض خطر قرار دهد.
تبادل نظر